KUNÓW
(kuna-ów)
Zaszłości językowe wskazują
na to, że od zamierzchłej przeszłości było to miejsce
przetrzymywania pojmanych przestępców, oszustów a przede
wszystkim przemytników, wykorzystujących wodny trakt
rzeki Kamiennej do swoich niecnych procederów.
Jakkolwiek sama jego nazwa "Kunów", nie powstała
najpewniej w czasach przedchrześcijańskich i kojarzy się
raczej ze średniowieczną nazwą żelaznej obręczy
zakładanej na szyję, umocowanej do pala-pręgieża w celu
unieruchomienia przestępcy. Fakt, że Kunów był w
przeszłości siedzibą biskupów krakowskich (Paweł z
Przemiankowa) jednoznacznie wskazuje, że musiał to być
już o wiele wcześniej bardzo ważny ośrodek gospodarczy i
kolejny punkt kontrolny („kuna bramna”) dla drogi wodnej
"Wisła-Łysogóry". Dobywanie
kamienia budowlanego rozpoczęło się zapewne na wiele
wieków przed nadejściem chrześcijaństwa. Potrzeby
zaborców na ten materiał, zwiększyło jedynie popyt w
sposób znaczny.
Przez miasto przechodzi
szlak turystyczny niebieski niebieski szlak
turystyczny z Łysej Góry do Pętkowic, oraz szlak
rowerowy niebieski niebieski szlak rowerowy ze
Skarżyska-Kamiennej do Ostrowca Świętokrzyskiego.
Źródła:
I. Wikipedia -
"Kamieniarstwo w Kunowie." https://pl.wikipedia.org/wiki/Kamieniarstwo_w_Kunowie
Tereny wokół Kunowa były
zamieszkane już w czasach wczesnosłowiańskich, czego
dowodem są pozostałości grodziska w Nietulisku Dużym.
Początkowo osada Kunów znajdowała się na północnym
brzegu rzeki Kamiennej. We wczesnym średniowieczu Kunów
był własnością biskupstwa krakowskiego. Biskupi mieli tu
swój dwór, w którym często przemieszkiwali. Od co
najmniej 1362 r. znajdowała się tu siedziba klucza
majątkowego. W Kunowie przebywał między innymi Paweł z
Przemiankowa, w 1271 r. uwięziony na rozkaz Leszka
Czarnego i wysłany do Sieradza. W 1241 r. osada została
złupiona przez Tatarów, a w 1247 przez Konrada
Mazowieckiego. Za panowania Kazimierza Wielkiego
miejscowa parafia zajmowała obszar 63 km2 i była
zamieszkiwana przez ok. 240 osób. W 1365 r. osada
otrzymała przywilej miejski. W XV w. przebywał tu
kardynał Zbigniew Oleśnicki, który znacznie rozbudował
miasto.
W Kunowie wykopano obszerny
staw, który dostarczał siły wodnej działającym tu
wówczas fabrykom sukna i kopalniom kamienia. Znajdował
się tu drewniany kościół pw. św. Władysława. W 1502 r.
miasto zostało złupione i doszczętnie spalone przez
Tatarów, przez co utraciło prawa miejskie. Dwór biskupi
odbudowano dopiero w drugiej połowie XVI w. 29 sierpnia
1535 r. biskup krakowski Piotr Tomicki nadał Kunowowi
ponownie prawa miejskie na prawie magdeburskim.
Pierwszym wójtem w mieście został Mikołaj Brzeski –
koniuszy biskupi. Dzięki protekcji biskupa Andrzeja
Zebrzydowskiego miasto w 1548 i 1554 r. otrzymało nowe
przywileje i ulgi, które pozwoliły mu się odbudować.
Pozwalały one na pobieranie opłaty na utrzymanie mostu
na rzece Kamiennej.
II. - Słownik
etymologiczny języka polskiego Aleksander Brückner
kuna, zwierzę, ‘mustela’,
kuny, ‘futro z kun’; kuna, kunica i kunne, w znaczeniu
opłaty: pierwsze za dziewczynę wychodzącą zamąż do innej
wsi, bo kuną przezywano i ‘dziewczynę’ (jest to
powszechne, u Węgrów menyet ‘kuna’ i ‘panna’, u Włochów
(donnola); drugie u bartników. Kuna, ‘obręcze,
ściskające szyję przestępcy’ (nietylko nierządnicy,
chociaż ją najczęściej ta kara spotykała), zawieszone u
drzwi kościelnych, rodzaj ‘pręgierza’; kuny do bram,
‘wrzeciądze’ (podobne przenośnie od zwierząt stałe, np.
gąsior). Prasłowiańskie; lit. z odwiecznem j: kiaune,
prus. bez niego: kaune, łotew. caune; powtarza się
(czyżby z niej powstało?) w staropers. nazwie ‘futra’,
po grec. jako kaunake zapisanej. Na Rusi kunami, ich
futerkiem, opłacano pobory, więc kuny ‘pieniądze’; u nas
»kuny« pobijały »lisów«, same ustępywały »sobolom« (o
szlachcie w futrach odnośnych); »kuni darmoleg«,
‘kołnierz’.
III. - Słownik Języka
Polskiego PWN
Kuna:
1. «niewielkie zwierzę
drapieżne o smukłej budowie, krótkich kończynach i
brązowej sierści»
2. «wyprawiona skóra tego
zwierzęcia»
3. daw. «żelazna obręcz
przytwierdzona do słupa, którą ściskano szyję lub rękę
skazanego; też: kara wymierzana za pomocą tego
narzędzia»
IV. - Kamieniarstwo w
Kunowie.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kamieniarstwo_w_Kunowie
V. - To było miasto
biskupów. Zasłyneło z kamieniarzy.
https://kielce.wyborcza.pl/kielce/1,47262,16184884,To_bylo_miasto_biskupow__Zaslynelo_z_kamieniarzy__ZDJECIA_.html?disableRedirects=true
VI. - Gmina Kunów.
http://www.krzemiennykrag.info/turystyka/gmina-kunow/
VII. - WikiZero.
https://www.wikizero.com/pl/Kunów
Noclegi
w pobliżu:
Baba Jagna
4,9
37C, 27-415 Chocimów
babajagna.pl
510 032 000
|